Abdest (Arapça: الوضوء)İslam şeriatında açıklandığı gibi, yüz ve ellerin yıkanarak baş ve ayakların mesh edilmesidir. Abdest, normalde müstehap bir ameldir; ancak namaz ve tavaf gibi bazı ibadetler için farzolmaktadır. Bazı durumlarda abdest yerine gusül veya teyemmüm alınmaktadır. Abdest üç şekildedir: Tertibi,irtimasi ve cebire.
Kur’an-ı Kerim abdest ayetinde abdestin ayrıntısını, hadisler ise önem ve kısımlarını açıklamıştır. Hadisler ve ahlak üstatları,sürekli olarak abdestli ve taharetli olmayı tavsiye etmişlerdir.
Abdest Nedir
Abdest/Vuzu, sözlükte “v-z-e” kökünden “temizlik ve nezafet” anlamına gelmektedir. Abdest, Kur’an-ı Kerim ve sünnette belirtildiği şekilde yüz ve ellerin yıkanarak baş ve ayakların mesh edilmesidir. Beden ve ruhun temizliğine neden olduğu için bu eyleme abdest/ vuzû denilmiştir.
İnsanın normal olarak abdest alması müstahaptır. Ancak namaz kılmak, tavaf etmek, Kur’an’ın yazılarına, Allah’ın isimlerine ve ihtiyat gereği Hz. Resul-ü Kibriya Efendimiz (s.a.a) ve Ehlibeytinin (a.s) isimlerine el sürmek durumunda farz olur. Kur’an-ı Kerim’i yanında bulundurmak, Kur’an okumak, dua okumak, cami veya ziyaretlere gitmek… gibi yerlerde abdestli olmak, sevabı birkaç katına çıkarmaktadır.
Kur’an ve Hadislerde Abdest
Kur’an-ı Kerim’de abdestten bahseden tek ayet, Maide Suresinin 6. Ayetidir: “Ey iman edenler! Namaz kılmaya kalktığınız zaman yüzlerinizi ve dirseklerinizle beraber ellerinizi yıkayın, başlarınızı ve bileklere kadar ayaklarınızı mesh edin.”
Ehlisünnet, bu ayeti Şiilerin aksine yorumlamış ve üç şekilde Şiilerle farklı görüş ortaya koymuştur: Ellerin yıkanma yönü, başın mesh edilme miktarı ve ayakların yıkanması.
Vesailu’ş Şia ve Müstedreku’l Vesail adlı kitaplarda, abdest hakkında 565 hadis nakledilmiştir. Bu da abdestin önemini ortaya koymaktadır. Bu hadislerden bazıları abdestin şer’i hükümlerini ve bazıları da başka boyutlarını ele almaktadır:
| Abdest, insanın ömrünü uzatır. Öfke ve siniri ortadan kaldırır. Gam ve kederi giderir. Abdest nurdur ve abdest üstüne abdest almak, nur üstüne nurdur. İki abdest arasındaki abdest günahların kefareti olur. Uyumadan önce abdest almak, uyanıncaya kadar ibadet olarak yazılır. Yemek yemeden önce abdest almak fakirliği, yemekten sonrasında ise gü-naha düşmenin ihtimalini ortadan kaldırır. |