Gusül (Arapça: الغُسل), İslam şeriatının belirlediği şekilde tüm bedenin tamamen yıkanmasıdır. Gusül, dini bir gerekliliktir. Gusül farz ve müstahap olmak üzere iki çeşittir. Farz gusüller: cenabet, meyyit, ölüye dokunma ve kadınlara mahsus olan üç (hayız (regl), istihaze ve nifas (lohusa)) gusül. Müstahap gusüller ise çok fazladır. Örneğin, Cuma guslü, ziyaret guslü, Kurban, fıtır ve Gadir bayramı gusülleri… Tüm gusülleri tertibi ve irtimasi olarak almak mümkündür. Tertibi gusülde kullanılan su miktarının üç litreden çok olmaması iyidir. Cenabet guslü ile namaz kılınabilir ve abdest almaya ihtiyaç yoktur. Ancak diğer gusüller hakkında fikir ayrılıkları vardır.
“Gasel” yıkamak anlamında ve “gusül” ise, şeriatın belirlediği şekilde, Allah’a yakınlaşma ve ilahi emirleri yerine getirme niyeti ile kuru yer kalmayacak şekilde bedenin tamamının yıkanmasıdır. Gusül sırasında elleri bedene çekmek gerekmemektedir. Her ne şekilde olursa olsun, suyun bedene ulaşması yeterlidir. Risalelerin teharet bölümünde gusül hükümleri hakkında detaylı bilgiler yer almaktadır.
Kur’an, Maide suresinin 6. ayetinde ve Nisa suresinin 43. ayetinde bu konuya değinmiş ve bu konu hakkında 2400’ün üzerinde hadis nakledilmiştir.
Guslün etkilerinden biri, ruhun temizlenmesi, ibadet ve Allah’a yakınlaşması için hazır olmasını sağlamaktadır. Rivayetlerde cenabetli olarak uyumak nehyedilmiştir.
Farz Gusüller
- Cenabet guslü
- Ölüye dokunma guslü
- Meyyit guslü
- Kadınlara mahsus üç (hayız, istihaze ve nifas) gusül.
- Bazen gusül, adak, nezir, ahit veya yeminle de farz olabilir. Örneğin, birisi (Masumların türbelerini) ziyaret etmek için gusül almayı nezrederse.
Meşhur fakihlerin görüşüne göre bütün farz gusüller, farz-ı gayridir. Şöyle ki kendiliklerinden yerine getirilmesi farz değildir. Bilakis günlük farz namazlar gibi tehareti şart olan ibadetler için farzdır.
Müstahap Gusüller
Müstahap gusüllerin sayısı oldukça fazladır. Sayısının yüz kadar olduğunu söyleyenler bile vardır. En önemli müstahap gusüller şunlardır:
- Cuma guslü
- Ziyaret guslü
- Ramazan ayı geceleri alınan gusüller
- Fıtır, Kurban ve Gadir bayramı gusülleri…